Ek verstaan nie?

As daar nou een ding is wat die Lockdown Pandemie my geleer het, is hoeveel keer ek myself die woorde hoor uiter het  “ek verstaan nie”.  Informasie en syfers maak soms nie sin nie.  Daar is dubbele standaarde en hoe meer mense, hoe meer kenners en teoriee.  Maar een ding is verseker, niks, nerens ooit in menseheugenis het ons onsself ooit in so ‘n posisie bevind nie.  Dit voel soos daardie aanhaling wat se “just when we knew all of life’s answers, they changed the questions”.

En ons word ook aan die diepkant ingegooi, want soveel van ons vertel vir mekaar dat die nou juis ‘n tyd is wat jy na binne moet keer en sekere vrae aan jouself stel en probeer antwoord.  Kom ons wees nou totaal eerlik met mekaar, ons probeer onsself rig in ‘n rigting van sekerheid oor iets, maar ons het ook absoluut geen idee vir watter tipe wereld ons onsself voor moet voorberei nie, want ons verstaan self nie, en niemand kan vir ons enige werklike leiding gee nie. 

Ek vang my daagliks dat ek so ‘n verstarrende uitdrukking kry oor wat gebeur, want ek het absoluut gee clue nie, niemand het nie.  Al die kenners op aarde probeer met slim dinge ons rig, maar dit voel soos ‘n Garmin GPS wat ek mee sit, maar ek het nie ‘n eindbestemming se koordinate nie.  En ek maak myself rustig met die idee van “it’s not about the destination, but about the journey”, maar om eerlik te wees, die reis is nie heeltemal so romanties en pragtig nie, en ja, ek het nou al aan die rose geruik, dit gepluk en potpourie gemaak sodat ek daagliks die reuk kan ervaar.

Is dit dan verkeerd om so verward en buite beheer te voel?  Verseker nie, dit kan ek jou waarborg.  Maar skielik besef ons dat aanhalings soos “smell the roses” en “the only constant is change” wat ons jare al aanhaal, help ook nie meer nie.  Aan die begin van die tyd van inperking lees ek op Facebook nog ‘n aanhaling wat lees “maak seker dat die normaal wat jy na wil terugkeer is die normaal waarheen jy toe wil terugkeer”.  Weereens pragtige woorde, en as jy soos ek is, het jy telkemale jou kop gebreek oor wat jou normaal was, wat gewerk het en wat nie, wat jy wil verander en wat nie. 

En so sit ons soos elke jaar op ‘n oujaarsdagaand en spin vir mekaar oulike stories oor voornemens van wat ons gaan doen in die nuwe jaar, wat ons eintlik weet net ‘n wens is, en wat ons geen werklike aksieplanne voor in plek het om dit wel te doen nie.  Wat die voornemens dan, en ook in ons huidige situasie vir ons wys, is dat daar geen tekort is aan insig van wat in ons lewens nie werk nie.  Dit het ons baie van en ons betaal daagliks die prys daarvoor, maar ons bly dit doen, ons hou vas daaraan.  Hoekom?  Is dit vrees of tekort aan guts of wat is dit?  Die groot vraag is eintlik nie oor wat werk en nie werk nie, want ons weet presies, die vraag is egter wat my daarvan weerhou het om in Januarie en Februarie van 2020 iets daaraan te doen?

Ek het grootgeword met ‘n ma wat ‘n matriek wiskunde juffrou was.  My en haar grootste fights was altyd oor Adam en Eva.  Kom ek verduidelik dit beter, want dit gaan nie oor die Bybel nie.  Almal het altyd daarna verwys hoe gelukkig ek is om haar by my te he om te kan help as ek vashaak.  Dit was so, maar het tot oneindige vassit gelei.  As ek by haar kom met ‘n som wat ek nie verstaan nie, het sy my mal gemaak om dan altyd eers ‘n skoon papier en pen nader te hark en dan die beginsel (dis nou Adam en Eva) te wil verduidelik en uit te pluis.  Dit het my gek gemaak, aangesien ek nie nou daarin belanggestel het nie, want ek het geweet van Botmas ens.  En miskien, is dit waar ek en jy vandag sit met die situasie in ons lewens.

Vir 5 weke lank sit ek en jy met huiswerk en ons maak sommetjies oor elke deel van ons lewens.  Ek wonder of daar ooit soveel introspeksie was as ooit voorheen in die geskiedenis.  Miskien is dit die rede hoekom jou nuwejaarsvoornemens nooit gebeur nie.  En verseker is dit ook hoekom al hierdie oulike plannetjies wat ons vir mekaar vertel ons gaan verander in die Post-Lockdown ook nie gaan werk nie, en dit is dat ons die som wil oplos, nou, net hierdie enetjie sodat die huiswerk kan klaarkom.  Dit gaan beslis nie werk nie, en dit is wat my ma se ondervinding in 35 jaar van wiskunde haar geleer het, dat as jy nou sukkel met die som, sukkel jy nie met die som nie, jy het nie die basiese formule of beginsel wat die som nodig het om mee opgelos te word onder die knie nie. 

In die laaste klompie jare het ek my revenge op haar gehad wanneer ek byvoorbeeld tegnologie aan haar probeer verduidelik en dan aspris by Adam en Eva begin, en dan word sy weer kwaad vir my.  En in daardie kwaad word van my vir haar oor die beginsel en vice versa, is dalk die antwoord.  Vir ons om werklik diep te delf na ons ware en diepste beginsels, drome en ideale is nie altyd maklik of sonder pyn nie.  Soms herinner dit ons van die kere toe ons ook daaraan aandag moes skenk en nie het nie, wat uiteindelik tot al hoe groter toffie somme gelei het. 

Ek het ook uit dit geleer dat, hoe ouer ‘n mens word, die somme nie weggaan of makliker word nie.  Maar as ek nie aan die basiese beginsels voldoen nie, gaan my somme later ‘n nagmerrie word, en kan dit soms lei tot ‘n situasie waar ek eenvoudig opgee.   Maar ook aan die ander kant, die oomblik wat ek die beginsel weer onder beheer gekry het, het ‘n magiese ding gebeur, die som het homself dan ook soms outomaties opgelos.  Ons kan maklik hier en nou so vasstaar teen die hakies wat die x en die y inhok, met ‘n kwadraat bo en ‘n vierkantswortel oor ons getalletjies, dat ons gladnie enigsins kan glo of hoop het om aan die ander kant van die gelykaan teken ooit te kan kom nie.

Ons almal voel oorweldig deur die som wat ons nou gedwing word om op te los, en ons voel dalk toegegooi deur ‘n klomp vrese en emosies.  Ek sal arrogant wees om voor te stel dat alles OK gaan wees, want ek weet nie.  Dit sal onwys wees om enige voorstelle op die tafel te gooi, want niemand weet wat die koordinate vir die GPS se eindpunt is nie.  Wat ons wel in gedagte moet hou is dat ‘n GPS 2 stelle koordinate nodig het, nie net die eindpunt nie, maar ook ‘n beginpunt.  Vir sommige van ons is dit belangrik om altyd te weet waarheen ons oppad is, maar die grootste genot is baie keer in ‘n roadtrip wat jy slegs jy en jou metgeselle op die oop pad is en sien en kyk wat gebeur, en dit vat guts.

So, wanneer jou som nie nou sin maak nie, miskien is die uitdaging nie om jouself te dwing om dit net met ongeduld NOU op te los of om die koordinate nou te kan kry  sodat jy kan gaan lekker dinge doen nie, maar om werklik terug te gaan na JOU Adam en jou Eva, dit wat werklik vir jou belangrik is.  Eers as jy dit gedoen, besef en werklik onder die knie gekry het, dan kan jy die som aanpak.  En dit bring ‘n totale bevryding van ‘n eerlikheid met jouself wat vir jou vrede kan bring.