3 Dinge

In my observasie van mense, kom ek agter dat veral 3 dinge mense ongelukkig maak.

1. Elite-tisme. 

Dit is die idee dat jy verhewe is bo ander mense, en die Engelse praat ook van "entitlement".

Die laaste keer wat ons getrek het bespreek ons vanaf die Internet 'n vragmotor. Die aand voor die tyd skakel ek en die eienaar lig my in dat alles in plek is, hulle ry al 3 uur die oggend uit Carletonville uit. Dit was vir my vreemd want ons bly in Pretoria. Die eienaar lig my in dat hulle gaan waar die werk is. So kom die vragmotor 7.05 by ons huis aan met net 2 mans. 'n Migrasiewerker en 'n wit jong man klim uit en ek val vas met 2 vrae, die eerste is of die arbeid genoeg is en die teeede is hoekom 'n tru-rat BEE man die tipe werk doen. Ons is mos nie gewoond daaraan nie. Maar die dag het n permanente impak op my gehad.

Eerstens is ek gekonfronteer met my eie elite-tisme van kleur en ras. Verder het die outjie my verras. Eerstens gaan wys ek die hengse groot yskas en vertel hoe swaar hy is. Sy antwoord: "Meneer, daai is geen probleem nie!" Gewoonlik sou mens 'n mechanic se fluit verwag, maar nee, nie die keer nie.

Hy dra so waar as wraggies die huis op sy eie leeg, terwyl die ander man die trok pak, behalwe vir die yskas. Toe ons klaar gepak het en wou ry, sien ons die trok se wiel is pap. "Geen probleem nie meneer, ons maak hom in 5 minute reg" daar seil hy onder die trok in, en na 5 minute kan ons ry. Net toe vra hy my waar die bediende badkamer is. Ek sê toe, gaan daar binne. "Geen probleem meneer, ek gaan sommer by die buitekantste een".

By die nuwe huis is trappe en ek se vir hulle sterkte. "Daai is niks meneer", sê die outjie. In 'n japtrap dra hulle alles in die huis in.

Na so 'n ruk staan hy buite en trek aan 'n nippie Voyager sigaret, en ek vra hom uit. Hy vertel dat hy sy werk verloor het nadat hy sy rug gebreek het. Hy en sy vrou bly in 'n kamer waar hy weer moes leer loop. Daar is nie werk in Carletonville nie. Sy vrou werk vir die oom van die vragmotor. Hulle het 'n krisis gehad met arbeid, toe volunteer hy om te help. "Vanaand gaan ons lekker eet meneer", eindig hy die gesprek.

Op daardie oomblik wil my oë vol trane skiet. Hier staan ek en bekommer my blou oor soveel "elite" dinge, en ek loop met vrees, spanning en 'n lang lip rond. Die man dra alles met 'n glimlag, niks is 'n probleem nie. En ek kyk in respek en nederigheid op na 'n reus van 'n mens.

Ons is nie "entitled" tot enige iets in die lewe nie. Die mannetjie het vrede gemaak met wie en wat sy lot is en hy maak die beste daarvan. Hy is heel moontlik ook die tipe mens wat daardie aand by die Supermark ook nog vir die ou tannie agter hom in die ry plek voor hom sal gee. 

Hy het die heel dag met 'n glimlag op sy gesig geloop. Hy het nie opgetree asof dit 'n vernedering is nie. Hy het nie gekla of een oomblik sy gesig getrek nie. Hy het my geleer dat dankbaarheid vir wat jy het die belangrikste ding is, teenoor ons wat soms verval in depressie oor wat ons nie het nie.

So ry ons soms verby die mansions en die blink karre met jaloesie en weerwil. Ons leef sonder dankbaarheid vir "squeeky" wat soms 'n geluid maak op sy kragstuur, en ons vergeet sy bring ons ook uit waar ons moet wees. Ek is genoodsaak in my lewe om dit te leer.

Saam met die tevredenheid, kom ook dit dat ons ander se geluk en mooi dinge gun. Die jong man het na ons huis gekyk en die hele tyd gesê hoe gelukkig ons kan wees en hoe mooi dit is. Maar dit was opvallend dat hy nooit gesê het dat as sy skip inkom hy ook so 'n huis wil hê nie.

Wanneer ek in die nag wakker lê en stress, dink ek baie aan die outjie. Hy leef werklik in die oomblik en maak die beste van wie en waar hy is. Wat 'n inspirasie!

2. Fundamentalisme:

Ek het op 'n stadium 'n preek geskryf oor Paulus en Barnabas. Die tema was: "Rigied-buigbaar". Paulus en Barnabas was goeie vriende en saam op 'n sendingsreis. Toe kry Barnabas die nuus dat sy ma ernstig siek is, en hy deel Paulus mee dat hy na sy ma toe wil gaan. Paulus was hewig ontsteld en het Barnabas se geloof en roeping in twyfel getrek. Hulle is uitmekaar en so ook hulle vriendskap.

By punt by die preek was dat jy beide rigied kan wees in jou denke en doelwitte, maar op dieselfde tyd plek kan maak vir ander, hulle emosies en denke. Jy het nie nodig om dit te aanvaar as jou eie of jou van spoed af te bring agv verskille nie. Ek onthou dat ek hewige kritiek gekry het, want wie is ek om die Heilige Paulus aan te vat. 

Ek onthou die baklei-sessies toe ek grootgeword het oor die faksies van Groot doop en Kinderdoop, SAP en Nat en BMW en Merc. Vurige argumente wat soms families geskeur het, vir wat? Wat maak dit saak? Is dit die moeite werd, en wie bepaal wie op die ou einde reg of verkeerd is?

Ek het my idee oor Jona en die vis, dis al wat tel, of iemand anders nou dink dit is simbolies of dat hy werklik in die vis was, is volgens my irrelevant. 

Dit is iets wat fundamentaliste nie kan doen nie, hulle kan nie ander se standpunt hoor of sien nie, nie eers gepraat van glo nie. Verhoudings gaan nie oor praat en jou eie idees nie, maar luister en ander ruimte gee. Wat ek soms optel is dat fundamentaliste dink dat as hulle na ander luister hulle met die ander saamstem. 

Dit is nie waar nie, want jy kan steeds besluit om jou punt te handhaaf, niemand dwing jou nie. Wat dit wel doen, soos in die geval van Paulus en Barnabas, dit bou verhoudinge, en dit het n positiewe uitwerking opbeide partye.

Daar is niks fout daarmee om te dink jy is reg nie, die fout kom wanneer jy dink jy is die enigste een wat is.

3. Om Fanaties te wees:

Om die konsep te verduidelik is soms moeilik. Om "Fan" of ondersteuner te wees van jou gunsteling rugbyspan is nie fout nie. Dit gaan hier oor die konsep van "te". Die oumense het mos gesê: "alles wat 'n "te" is is verkeerd, behalwe "te-perd", "te-voet" en "te-maties" (nou nie daai ouens van Stellenbosch nie).

Hier gaan dit oor die "All consuming", soos 'n verslawing aan iets. My kinders is verslaaf aan hulle rekenaars en fone. Ons het nie Wi-Fi in die huis nie, en dit tel teen ons as ouers. As ons na 'n plek toe wil gaan of by mense gaan braai, is die vraag nie of daar maats is of wat ons gaan eet nie, maar of daar Wi-Fi is.

Ek is nie van die garde wat glo kinders moet net boom klim nie. Maar ek glo in balans.

So 'n jaar terug speel die Bokke teen Ierland en ons het nie DSTV nie. So nooi ek my ma en haar dekodeerder vir 'n braai. Ons koppel en bel en stel dat die rook uitkom. Naderhand is ons almal in mekaar se hare, want die volksliedere is al verby. So op 'n stadium roep ek 'n halt en ons gaan haal die radio. So ontstaan een van die lekkerste kuiers, ons gesels naderhand so lekker dat ons net so nou en dan die telling hoor.

So kom 'n mens agter dat jy mos net 'n paar goed in die lewe "moet" doen, slaap, eet, badkamer gebruik en liefde uitdeel. 

Soms moet jy jou ondersteuning van 'n ding op die agterplaat laat. Een van die dinge wat ek uit my pa se alkoholisme geleer het, was dat sy verslawing nie net sy persoonlik issue was nie. Dit het my en my ma 'n klomp dinge ontneem. Dis amper soos 'n selfmoord bomaanval waar onskuldige mense beseer word. 

Gaan kyk bietjie na die dinge waaroor jy fanaties is en vra jouself af of jou aanbidding en uitleef daarvan nie dalk die oorsaak is van jou probleme en hartseer nie.

Sent from my iPhone

Die Familiefees

So wen ek vir myself 'n familiefees, ongedefinieerd daag ek op.  Kyk, ek ken mos nie die mense nie, net die name en stories.  Die plek waar dit is is nie ver buite Pretoria nie, maar dit is n dooie GPS kol, dalk het die Guptas daarmee iets uit te waai. Niemand se GPS'e kry die plek nie, en die fone se batterye is laag. Die een met die werkende foon het nie lugtyd nie, so ons tas in die donker. Op die website lyk dit na n fancy plek, met silwer onderborde en als. Ek dag toe dat hulle dalk eerder die geld moes spandeer op n bord langs die pad wat mens in die nag kan sien, maar nou ja, ons strompel toe toevallig op die bord af en vat die paadjie in. Ons word begroet met hartelike boereworsrol-liefde. Ek is op my beste, want ek is nie, nog nie familie nie, so ek gedra myself. Ek voel asof dit n 'screening' is, amper soos n werksonderhoud. 

Gelukkig is jy bietjie voorberei sodat jy weet wie by wie pas en hoe dinge inmekaar steek. Jy weet van die suksesvolles, die wat nice en oulik is, die swartskape en die kuiergatte. Dis nou as jy kan onthou wie wie is, maar ten minste is jy so effens beter af, want dis dan mos makliker om name te onthou. Maar jy is ook voorbereid om jou CV te kan deel, waar jy op skool was en waar jy vandaan kom. Jy moet ook, as jy n man is n kennis wys van sekere onderwerpe, Rugby veral, alhoewel niemand my uitgewerkte standpunt oor Rudi Paige gevra het nie. Gelukkig het ek geweet dat as die Crusaders verloor en Lions wen is die Lions bo aan die punteleer. Om dit te geweet het het baie punte getel. Jy moet ook van karre iets weet, torque en kilowats, help ook nogal, en natuurlik petrolverbruik. 

Vrouens praat oor kindrrs en leerprobleme en hoe lank en mooi hulle dogtertjies se hare is, en natuurlik huiswerk en bediendes. Lekker weet ons ook waar ons parte vir die skottelgoedwasser kan kry. Ek weet ook nou dat n Laundromat R28 per kilo vra vir was en stryk van wasgoed. Heel insiggewend dink ek.

Wanneer familie mekaar so n eerste keer in n lang ruk sien, is die eerste wat hulle probeer uitsorteer by wie se begrafnis of troue hulle mekaar laas gesien het. En die kinders word begroet met: "kyk hoe groot het jy geword". Die ongetiteldes by die begroeting word voorgestel, en vertel waar die persoon inpas: "dis nou tannie sus en oom so se kleinste dogter, haar sussie is die een daar ander kant met die bolla". 

Baie cliche's doen die rondte, en algemene kommentaar is: "ons sien mekaar net op begrafnisse, ons moet tog bietjie kuier en braai". Ek dink ons probeer net om nice te wees, die braai gaan nooit plaasvind nie, sal maar reel by die volgende begrafnis.

Almal het in die familie hulle "favourite" oom of tannie of oogappel kindertjie. Die moeilikheidmakers as kind is nou die streng ouers want hulle sê hulle ken elke truuk in die boek. Orals sien jy soen en druk en vashou, en jy hoor oral gelag. So nou en dan kom 'n kind met 'n eina, maar hulle speel so lekker en kom vra nie vir die Wi-Fi password nie.

Ons kinders praat van KykNet as die "oumens-kanaal", so as jy met oumense praat moet jy so bietjie weet wat in Binnelanders aangaan, veral die tannies. Die ooms praat van Frik en Mannetjies Roux en wie van hulle saam met hulle gespeel het, op klubvlak. Dit klink toe vir my die storie is waar wat hulle sê: "Hoe ouer 'n mens word, hoe vinniger was jy". Die tannies sit natuurlik om die tafel en is bly die kuberkinders speel buite op die springkasteel, en vertel van die niggie wat uit die boom geval het en haar arm gebreek het. Die ooms ruil nommers uit van daardie slaghuis waar mens nog skaaptjoppies kan koop sonder finansiering.

Mense wat van ver af gekom het word ondervra oor wanneer hulle gekom het, gery of gevlieg het en wanneer hulle teruggaan. Hulle moet hulleself Fica en rapporteer waar hulle tuisgaan en hoekom, en hoeveel hulle betaal by die gastehuis, amper soos n doeane-beampte mens sal vra.  

Die jong manne maak seker almal is bevogtig, en spog oor die KWV special. Daar is altyd 4 groepe op so n fees, die bierdrinkers, wyndrinkers, whiskey drinkers en daai ander paar ooms wat net skoon Coke mag drink, veral voor die familie.

Dan gaan ons binnekant toe, want Afrikaners moet mos eet, en ja, ons bid selfs voor die kinders. Dan die ordereelings oor watter tafel eerste mag kry. Ek weet nooit hoekom ons dit sê nie, want niemand steur hulle ooit daaraan nie. Die ooms is honger, maar sedert die army-dae grom hulle vir 'n kosry. Hoe weet jy daarvan? Want hulle sê vir jou. Gelukkig rook sekeres en gaan rook die ry mis. Sjoe maar die skaap was lekker, en ek wonder hoekom ons nie slaai voorsit wat slegs Feta-kaas is nie. As jy nie by tafel 1 of 2 is nie, kry jy slegs groen slaai. Die ooms hou van 'n sousie, en vra vir Tobasco. Afrikaners hou van eet, en die tannies ruil so eet-eet resepte uit van ouma se aartappelgereg.

En toe kom die opskop-tyd met lewendige vermaak. Pieter speel vir almal, van die kleintjies en Haas Das, tot by die ooms wat sonder kieries opspring vir 'n Jim Reeves liedjie. Die tannies "oe" en "a" as 'n Steve liedjie gespeel word en slaan hulle handpalms om hulle neuse. Ritme is 'n Afrika-ding, maar nie normaal 'n Afrikaner ding nie. Maar ons is mos nie op "dancing with the stars nie" so almal dans. Die een oom sê hy en die tannie het by Arthur Murray lesse gehad, maar sedert die Tannie plastiek heupe het dans hulle maar min.

Een ding van dans is mens doen dit op n vloer en nie op n verhoog nie, so dis vir jou om te geniet en nie vir die crowd nie. Die een oom geniet hom gate uit en riel dat die stof staan selfs op Rave musiek. Die los-dansers maak n kring en elkeen kry n kans om hulle persoonlike 1 move te gooi. Daar is altyd 1 of 2 wat nie wil nie, maar word vorentoe gestoot. Die vas-dansers sien ook dat daar nie werklik plek is vir "twirl" nie en word maar los-dansers, en die kring maak vir hulle plek. 

So stadig begin mense moeg raak, want hulle moet nog vêr ry. Hulle groet almal en sê weer dat hulle 'n braai moet reël. Ons maak kinders en coolers bymekaar en maak seker ons groet almal. Die kinders grom, want hulle speel op hulle lekkerste net voor mens wil ry. Ons groet die Amerikaners, en ons nefie wil eerder hier by sy Afrikaanse nefies bly. Ja, so 'n fees laat mens besef dat om Afrikaners te wees beslis die wonderlikste ervaring is.

Ons kan gesels, kuier, eet, grappies maak, uit ons harte uit met liefde. Selfs ek as 'n "plus 1" het so tuis gevoel. Ek is 'n Afrikaner en trots daarop, want ons is omgee-mense met liefde waarvan ons oorloop vir mekaar.

Dankie dat ek kon deel wees, hopelik braai ons binnekort.